کد مطلب:107100 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:151

حکمت 409











[صفحه 752]

(مادرت به سوگت بنشیند، آیا می دانی استغفار چیست؟ استغفار مقام گروهی بلندمرتبه است و آن نامی است كه شش معنی دارد: اول پشیمانی از گناه گذشته دوم تصمیم بر ترك گناه برای همیشه، سوم آن كه حقوق مردم را بدهی تا خدا را با پاكی بدون هیچ زیان و گناه ملاقات كنی، چهارم آن كه قصد كنی هر چه بر تو واجب بوده و تو از دست داده ای، حق آن را به جا آوری، پنجم آن كه تصمیم بگیری گوشتی را كه از حرام (در تنت) روئیده با تحمل غم و اندوه بگذاری تا پوستت به استخوان بچسبد و گوشت تازه ای (بر تنت) بروید، ششم این كه رنج عبادت را بر تنت بچشانی همانطوری كه شیرینی معصیت را به آن چشانده ای، پس آنگاه می گویی: استغفر الله (از خداوند طلب آمرزش می كنم). ظاهر سخن امام (ع) مقتضی آن است كه كلمه ی استغفار به معنی واقعی، مقام بلندمرتبگانی است كه شایستگی تصاحب آن را دارند، این كلمه دارای شش معنایی است كه امام (ع) بدانها اشاره فرموده و آنها را نام برده تا حقیقت آن شناخته شود. و این معنای استغفار در عرف جدید شرعی است اگر نه معنی لغوی آن طلب آمرزش است. جز این كه طلب مغفرت مشروط به شرایطی است كه ذكر شد، و لفظ مشروط در اینجا بر شرط اطلاق شده است

. و احتمال می رود كه هدف امام (ع) تفسیر واقعیت استغفار نبوده بلكه اشاره بر شرایط آن باشد كه بدون آنها استغفار سزاوار نیست، و آن شرایط شش تاست. و معنای عبارت (اتدری ما الاستغفار؟) یعنی: استغفار با شرایط كامل، و به دلیل این كه ماهیت استغفار روشن بوده است از آن خودداری كرده است. و امام (ع) بر تمامیت آن وسیله ی شرایط اشاره نموده و قصدش از اشاره بر این كه لفظ استغفار بر شرایطش صدق می كند، تاكید بر این مطلب است كه استغفار بدون آنها ناتمام است تا آنجا كه مجموع آنها حقیقت استغفار می باشد. كلمه ی (املس) را برای پاكی نامه ی اعمال از گناهان استعاره آورده است.


صفحه 752.